Sprawozdanie z XX - letniej działalności
Olsztyńskiego Towarzystwa "Amazonki"

Marianna Kunikowska

Stowarzyszenie powstało z inicjatywy Danuty Śleszyńskiej, która ideę zorganizowania się kobiet po amputacji piersi przywiozła z Centrum Onkologii w Warszawie, gdzie takie Stowarzyszenie działało od pięciu lat. Do Olsztyna przyjechała pani doktor Krystyna Mika z Centrum Onkologii w Warszawie, pomoc swoją zaoferował także doktor Stanisław Niepsuj Dyrektor Zespołu Gruźlicy, Chorób Płuc i Onkologii. Zainteresowanie było ogromne, na pierwsze spotkanie przyszło ok. 100 kobiet z Olsztyna i z województwa, wówczas olsztyńskiego. I tak rozpoczął się dwudziestoletni okres działalności naszego Stowarzyszenia. Olsztyńskie Stowarzyszenie było jedenastym Klubem powstałym w Polsce, teraz jest ich ponad 200. Od listopada 1992 roku, przez 2 lata Stowarzyszenie działało formalnie, realizując wszystkie założone cele, natomiast w marcu 1994 roku pod nazwą Olsztyńskie Towarzystwo "Amazonki" zostało wpisane do Sądowego Rejestru Stowarzyszeń. Do Stowarzyszenia zapisały się 64 kobiety. Aktualnie do Stowarzyszenia należy ponad 210 kobiet. Z ważnych wówczas dla kobiet po odjęciu piersi wydarzeń należy wspomnieć otwarcie przez Amazonkę Elżbietę Brodowską 9 lutego 1994 roku pierwszego w Olsztynie sklepu z akcesoriami dla Amazonek. Wcześniej po protezę i gorset trzeba było jechać do Warszawy.
W 2004 roku Stowarzyszenie uzyskało status Organizacji Pożytku Publicznego. W związku z tym podatnicy mogą wpłacać nam 1% podatku, co w części pozwala na wynagrodzenia dla 4 rehabilitantów. Chciałybyśmy w tym miejscu nisko pokłonić się i podziękować wszystkim tym, którzy zechcieli swój 1% podatku przeznaczyć na nasze działania statutowe. Statut przewiduje trzyletnie kadencje Zarządu, w kolejnych wyborach zmieniały się składy zarządów, natomiast od początku przewodniczyły dwie prezeski od 1992 do 2000 roku Gabriela Tomaka, od października 2000 roku do chwili obecnej Marianna Kunikowska.

Amazonki w całej Polsce działają w myśl dewizy:
"Pomagając innym, pomagasz sobie".

Głównymi celami Stowarzyszenia są:
- organizowanie samopomocy w formie akcji ochotniczek - wolontariuszek.
Od początku uznałyśmy, że najważniejszym zadaniem jest niesienie pomocy kobietom dotkniętym rakiem piersi. Powołano sekcję ochotniczek - wolontariuszek, które po przeszkoleniu przez psychoonkologa klinicznego odwiedzają osoby po operacjach na oddziałach chirurgii onkologicznej. Tu należy dodać iż od początku dyrekcje szpitali, ordynatorzy i personel oddziału chirurgii onkologicznej wykazują duże zrozumienie dla naszej działalności. Świadomość choroby nowotworowej powoduje bowiem szok i przerażenie. Nie wierzy się lekarzowi, gdy mówi, że rak jest uleczalny. Chora myśli - on tak musi mówić, żeby nas uspokoić, a my i tak jesteśmy stracone. Tym bardziej nie wierzymy rodzinie, przyjaciołom: - oni chcą nas pocieszyć. Ale gdy przyjdzie do naszego łóżka kobieta, która sama przeszła przez to piekło, a mimo to żyje, uśmiecha się i normalnie funkcjonuje, to zaufamy, że tak jak ona mamy szansę i nadzieję na wyleczenie. W pierwszych latach ochotniczki odwiedzały chore 1 raz w tygodniu, później 2 razy w tygodniu, obecnie kiedy kobieta zamiast 2 tygodni leży na oddziale 2-3 dni, to żeby dotrzeć do każdej osoby chodzimy na oddział 4 razy w tygodniu, natomiast w siedzibie dyżurujemy 5 razy w tygodniu. Ochotniczki wsparły w tym czasie ponad 7000 kobiet, średnio ok. 300 rocznie. Sekcje wolontariuszek w ciągu dwudziestu lat działały pod kierownictwem koordynatorek: Jadwigi Piotrowskiej, Bożeny Pietkiewicz, Haliny Umińskiej, Marii Koblańskiej. Kolejnym celem jest prowadzenie rehabilitacji fizycznej i psychicznej, ułatwiających powrót do pełnego życia. Ćwiczenia rehabilitacyjne prowadzone są przez cały rok, członkinie Klubu mogą pod fachowym okiem usprawniać się dwa razy w tygodniu. Rehabilitacja od 1992 roku prowadzona była przez Krystynę Żołnierowicz w przychodni przy ulicy Dworcowej, później przejęła pałeczkę Dorota Dziechcińska, a ćwiczenia odbywały się w sali szpitala przy Jagiellońskiej. Ponieważ liczba osób chcących się usprawniać rosła lawinowo trzeba było zwiększyć ilość miejsc do rehabilitacji.
I tak w tej chwili ćwiczymy:
- w sali w szpitala MSW
- w Olsztyńskiej SzkoleWyższej im. Józefa Rusieckiego
- w Liceum Ogólnokształcące nr V im. Wspólnej Europy
- w Klubie Osiedlowym "Alternatywa"
- od czerwca 2009 roku korzystamy z ćwiczeń na basenie Olsztyńskiej Szkoły Wyższej im. Józefa Rusieckiego.
Z ćwiczeń rehabilitacyjnych korzysta średnio 50% naszych członkiń. Dzięki ćwiczeniom rehabilitacyjnym Olsztyńskie Amazonki stały się na tyle sprawne, że brały udział w organizowanych przez Poznańskie Amazonki spartakiadach m.in. w: Wągrowcu, Sarbinowie, Gościmiu, Rowach. Nasze panie nigdy nie wracały z pustymi rękoma. Amazonki zdobywają dyplomy, nagrody, puchary. Wydaje się nie do wiary, że tak daleko zaszłyśmy. Kobieta chora na raka, a tu sport, gimnastyka, spartakiady. A czemu nie! Pomyślałyśmy o zorganizowaniu naszej lokalnej warmińsko-mazurskiej spartakiady Amazonek. Od ośmiu lat na "Stadionie Leśnym" dzięki funduszom PFRON-u, Urzędu Marszałkowskiego i Urzędu Miasta lokalne Spartakiady stały się faktem. Podczas trzydniowych zgrupowań uczestniczki oprócz zmagań sportowych korzystają z różnego rodzaju wykładów i warsztatów podczas których zdobywają potrzebną im wiedzę. W pierwszej Spartakiadzie uczestniczyło 5 drużyn z naszego województwa, w drugiej 8, w III 11, w IV 12, w V 13, w VI 14 w tym Amazonki z Torunia, w VII 17 drużyn w tym Brodnica, Kielce, Toruń, Włocławek , w VIII 18 drużyn w tym Białystok, Kielce, Toruń, Warszawa, Włocławek.
Od początku nawiązywałyśmy współpracę z organizacjami o podobnej działalności w kraju i zagranicą. I tak:
- Jesteśmy od 1993 roku członkiem Federacji Stowarzyszeń Amazonki
Od 1993 roku ściśle współpracujemy z Warmińsko - Mazurskim Sejmikiem Osób Niepełnosprawnych.
- Przed pięcioma laty nawiązałyśmy współpracę z Amazonkami ze Lwowa. Podczas pobytu we Lwowie wzięłyśmy udział w międzynarodowej konferencji.
- Współpracowałyśmy z Miejskim i Wojewódzkim Oddziałem Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w zakresie profilaktyki nowotworowej.
- Bierzemy czynny udział we wszystkich imprezach i festynach propagujących zdrowy styl życia organizowanych przez jednostki samorządowe naszego miasta i województwa.
- Współpracujemy z Warmińsko - Mazurskim Oddziałem NFZ

Kolejny cel: profilaktyka oraz wydawanie broszur, plakatów, materiałów edukacyjnych i popularyzacyjnych.
Od 2001 roku systematycznie prowadzimy prelekcje dla młodzieży w szkołach licealnych. Uczymy młodzież samobadania piersi i przekazujemy wiedzę na temat profilaktyki nowotworowej. Dzięki dotacjom Urzędu Miasta każdy młody człowiek otrzymuje ulotkę informacyjną. W 2004 roku wydałyśmy Informator pt. "Zdążyć przed rakiem", druk został sfinansowany przez PFRON, Starostwo Powiatowe, Urząd Miasta. Nieodpłatny informator trafił do wszystkich zakątków naszego województwa. Niewątpliwą wartością istnienia Stowarzyszenia jest możliwość bycia razem w najtrudniejszych momentach życia. Ułatwiają to codzienne dyżury w siedzibie Stowarzyszenia oraz comiesięczne spotkania, które odbywały się do 2001 roku w sali konferencyjnej szpitala przy ul. Jagiellońskiej, a po przeniesieniu siedziby do szpitala MSW w stołówce Szpitala przy Alei Wojska Polskiego. Spotkania mają charakter informacyjno - towarzyski.

Amazonki korzystają również z możliwości wyjazdów na wycieczki krajowe i zagraniczne dzięki dofinansowaniu z PFRON zwiedziłyśmy:
2005 rok - Wilno
2006 rok - Praga i Wrocław
2007 rok - Lwów
2008 rok - Ryga i Tallin
2011 rok - Muzeum Powstania Warszawskiego i Centrum Nauki Kopernik
2012 rok - Drezno, Miśnia, Inowrocław i Wrocław.
Od 15 lat uczestniczymy w ogólnopolskich pielgrzymkach na Jasną Górę, organizowanych przez częstochowskie Amazonki. Tradycją stały się nasze wiosenne spotkania integracyjne przy ognisku i grudniowe spotkania opłatkowe. Tak w ogólnym zarysie można podsumować bardzo krótko 20 lat działalności Olsztyńskiego Towarzystwa "Amazonki". Gdybym chciała opowiadać całą historię zabrakło by i czasu i cierpliwości słuchaczy. Na zakończenie chcę podziękować gorąco prekursorkom naszego ruchu i pierwszemu Zarządowi za przetarcie niełatwych przecież ścieżek i przekonywanie rządzących, że warto wspierać Amazonki.

Olsztyn, 13 pażdziernik 2012 rok.

Sprawozdanie z XV - letniej działalności
Olsztyńskiego Towarzystwa "Amazonki"

Marianna Kunikowska

Inicjatorką powstania stowarzyszenia jest nasza koleżanka Danuta Śleszyńska, która ideę zorganizowania się kobiet po amputacji piersi przywiozła z Centrum Onkologii w Warszawie, gdzie takie Stowarzyszenie już działało od kilku lat. W pierwszych dniach listopada do Olsztyna przyjechała pani doktor Krystyna Mika z Centrum Onkologii ofiarowując swoją pomoc przy powstawaniu nowej organizacji, ówczesny dyrektor Zespołu Gruźlicy, Chorób Płuc i Onkologii pan doktor Stanisław Niepsuj rozumiejąc potrzebę zrzeszenia się kobiet podał swoją pomocną dłoń. Zainteresowanie było ogromne, na pierwsze spotkanie przyszło około 100 osób.
I tak rozpoczął się piętnastoletni okres naszej działalności.
Olsztyńskie Stowarzyszenie było jedenastym Klubem powstałym w Polsce, teraz jest ich ponad 178.
Został wyłoniony pierwszy zarząd Stowarzyszenia, składający się z 12 osób były to: Gabriela Tomaka, Jadwiga Piotrowska, Barbara Baturo-Warszawska, Danuta Śleszyńska, Elżbieta Brodowska, Regina Gajdulewicz, Barbara Grygo, Krystyna Czeczelewska, Bernadetta Sieprawska, Zofia Kluczkowska, Wanda Lewandowaska i Bożena Pietkiewicz.
Do Stowarzyszenia zapisały się 64 kobiety.
Z ważnych wydarzeń dla kobiet po odjęciu piersi należy wspomnieć, datę 9 lutego 1994 roku, otwarcie przez koleżankę Elżbietę Brodowską pierwszego w Olsztynie sklepu z akcesoriami dla Amazonek. Wcześniej trzeba się było wyprawiać po protezę i gorset do Warszawy. Natomiast w marcu 1994 roku Stowarzyszenie pod nazwą Olsztyńskie Towarzystwo "Amazonki" zostało wpisane do Rejestru Sądowego Stowarzyszeń.

Statut przewiduje trzyletnie kadencje zarządu, w kolejnych wyborach zmieniały się składy, natomiast od początku na czele zarządów stały dwie prezeski od 1992 do 2000 roku Gabriela Tomaka, od października 2000 roku do chwili obecnej Marianna Kunikowska. Aktualnie w naszych szeregach skupiamy ponad 150 kobiet.

Od początku istnienia Stowarzyszenie działało, realizując wszystkie założone cele

Olsztyńskie Towarzystwo "Amazonki" w statucie określiło następujące cele:
- niesienie pomocy kobietom przed i po zabiegu odjęcia piersi,
- uczestniczenie w akcjach na rzecz wczesnego wykrywania nowotworów piersi.
Cele te są realizowane poprzez:
a) organizowanie samopomocy w formie akcji ochotniczek - wolontariuszek.
Uznałyśmy, że naszym najważniejszym zadaniem jest niesienie pomocy kobietom przed i po zabiegu odjęcia piersi. Dlatego została powołana sekcja ochotniczek - wolontariuszek, które po przeszkoleniu przez psychoonkologa klinicznego mogły odwiedzać kobiety na oddziale chirurgii onkologicznej.
Tu należy dodać, że od początku, i do dnia dzisiejszego dyrekcje, ordynatorzy i personel oddziału chirurgii onkologicznej wykazują duże zrozumienie dla naszej działalności.
Świadomość choroby nowotworowej powoduje bowiem szok i przerażenie. Nie wierzy się lekarzowi, gdy mówi, że rak jest uleczalny. Myślimy - on tak musi mówić, ażeby nas uspokoić, a my i tak jesteśmy stracone. Tym bardziej nie wierzymy rodzinie, przyjaciołom: - oni udają dla pocieszenia nas. Ale gdy przyjdzie do naszego łóżka kobieta, która sama przeszła przez to piekło, mimo to żyje, uśmiecha się i normalnie funkcjonuje, to jej zaufamy, że tak jak ona mamy szansę i nadzieję na wyleczenie.
Sekcje wolontariuszek działały pod kierownictwem amazonek: Jadwigi Piotrowskiej, Bożeny Pietkiewicz, Haliny Umińskiej, a w ostatnim okresie Marii Koblańskiej.

Kolejnym celem jest prowadzenie rehabilitacji fizycznej i psychicznej, ułatwiających powrót do pełnego życia

Rehabilitacja fizyczna kobiet prowadzona jest nieustannie, Początkowo rehabilitacja prowadzona była w sali Przychodni Chirurgicznej przy ul. Dworcowej przez przeszkoloną w Warszawie, w Centrum Rehabilitacji, Krysię Żołnierowicz - Amazonkę, a także wychowawcę wielu polskich gimnastyczek.
Następnie dzięki przychylności Dyrektora Stanisława Niepsuja korzystałyśmy z sali szpitala przy ulicy Jagiellońskiej, ćwicząc pod okiem rehabilitantki Doroty Dziechcińskiej.
Jeszcze po zmianie siedziby przez nas i następnie szpitala onkologicznego na Al. Wojska Polskiego, korzystałyśmy z sali ćwiczeń szpitala przy ulicy Jagiellońskiej, a następnie dzięki zrozumieniu władz Polikliniki mogłyśmy korzystać z sali szpitala MSWiA, niestety okazało się, iż sala nie mieści wszystkich chętnych. Pojawiła się możliwość skorzystania z uprzejmości władz Olsztyńskiej Szkoły Wyższej, która nieodpłatnie użycza nam pomieszczeń. Dwa razy w tygodniu członkinie OTA mogą pod fachowym okiem usprawniać rękę i nadwerężony staw barkowy po stronie operowanej ręki , by zapobiec skrzywieniom kręgosłupa i obrzękowi limfatycznemu.
W związku z uzyskaniem przez nas statusu Organizacji Pożytku Publicznego, otrzymane wpłaty 1% podatku pozwalają nam częściowo wynagrodzić rehabilitantkę.
Od 2 lat nawiązała z nami współpracę pani Małgorzata Januszczyk - Siemieniuk - terapeutka tańcem i ruchem. Dwa razy w tygodniu odbywają się sesje terapeutyczne w sali rehabilitacyjnej szpitala MSWiA. Olsztyńskie amazonki stały się na tyle sprawne, że brały udział w organizowanych centralnie spartakiadach w: Wągrowcu, Sarbinowie, Gościmiu, Rowach k/Ustki. Nasze panie nigdy nie wracały z pustymi rękoma. Zdobywały dyplomy, nagrody, puchary za zmagania sportowe. Poza tym przywoziły wiele ciekawych wrażeń, informacje którymi dzieliły się z koleżankami.
Ponieważ Federacja zaprzestała organizowania ogólnopolskich spartakiad, pomyślałyśmy o organizacji warmińsko-mazurskiej spartakiady Amazonek. Od trzech lat na "Stadionie Leśnym" dzięki środkom uzyskanym z PFRON-u, Urzędu Marszałkowskiego i Urzędu Miasta wojewódzkie Spartakiady stały się faktem. Podczas trzydniowych zgrupowań uczestniczki integrują się, korzystają z warsztatów psychologicznych oraz zajęć z psychoterapii ruchem i tańcem. Kilkadziesiąt kobiet przebywa ze sobą i rywalizuje w dyscyplinach sportowych na miarę swoich sił.

Nawiązanie współpracy i wymiana doświadczeń z organizacjami o podobnej działalności w kraju i zagranicą.

Jesteśmy członkiem powstałej 16 lutego 1993 roku w Warszawie Federacji Polskich Klubów Kobiet po Mastektomii "Amazonki", obecna nazwa: Federacja Stowarzyszeń "Amazonki".
Od 1993 roku ściśle współpracujemy z Warmińsko - Mazurskim Sejmikiem Osób Niepełnosprawnych, dwie z nas pełnią funkcje w radzie Sejmiku.
Od 2004 roku działamy w Radzie Organizacji Pozarządowych M. Olsztyn, bierzemy udział jako eksperci w komisjach oceniających przy Urzędzie Marszałkowskim, Urzędzie M. Olsztyn, a także jesteśmy członkami grup roboczych i zespołów tematycznych: pomocy społecznej, zdrowia,ochrony środowiska i in. przy ww. urzędach.
W 2006 roku nawiązałyśmy współpracę z ukraińskimi Amazonkami.
W tym roku wzięłyśmy udział w międzynarodowej konferencji we Lwowie.
Nawiązałyśmy współpracę ze Stowarzyszeniem "Gladiator".
Współpracujemy z Miejskim i Wojewódzkim Oddziałem Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w zakresie profilaktyki nowotworowej.
Bierzemy czynny udział w imprezach i festynach propagujących zdrowy styl życia organizowanych przez jednostki samorządowe naszego miasta i województwa.
Uczestniczymy w akcjach organizowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
- Od kilku lat bierzemy udział w różnego typu szkoleniach, konferencjach edukacyjnych.
- organizowanie prelekcji oraz wydawanie broszur, plakatów oraz materiałów edukacyjnych i popularyzacyjnych.
Od 2001 roku systematycznie prowadzimy prelekcje dla młodzieży w szkołach licealnych. Młodzież uczy się na fantomach jak badać piersi i nabywa wiedzę na temat profilaktyki nowotworowej. Każdy młody człowiek otrzymuje ulotkę informacyjną.
Ulotki i zakup fantomu w ramach organizowanych konkursów finansuje Urząd Miasta. Dzięki temu także podczas rozmowy z kobietą po zabiegu ochotniczka wręcza ulotkę z adresami klubów z terenu naszego województwa, adresami sklepów zaopatrujących amazonki oraz innymi niezbędnymi informacjami.
W 2004 roku wydałyśmy Informator pt. "Zdążyć przed rakiem", którego druk został dofinansowany ze środków PFRON, Urzędu Miasta i przez Starostwo Powiatowe. Informator nieodpłatnie trafił do wszystkich zakątków naszego województwa.

Działalność na rzecz osób niepełnosprawnych.

Ponieważ członkinie naszego stowarzyszenia to osoby niepełnosprawne, więc wszystkie działania skierowane są na ich rzecz.

- comiesięczne spotkania do 2001 roku odbywały się w sali konferencyjnej szpitala przy ul. Jagiellońskiej, po przeniesieniu siedziby do szpitala MSWiA, dzięki przychylności władz szpitala, spotykamy się w stołówce przy Alei Wojska Polskiego w każdy pierwszy wtorek miesiąca o godz. 15.00. Spotkania mają charakter towarzyski, informacyjny i edukacyjny - zapraszani są specjaliści z różnych dziedzin: lekarze, dietetycy, psychologowie, przedstawiciele firm produkujących akcesoria dla Amazonek.
Od wielu lat organizowane są spotkania opłatkowe, na które zapraszamy władze miasta i życzliwe nam osoby.
- Amazonki wyjeżdżają na wycieczki krajowe i od kilku lat zagraniczne - poznajemy stolice zjednoczonej Europy.
- od 11 lat uczestniczymy w organizowanych przez częstochowskie Amazonki ogólnopolskich pielgrzymkach na Jasną Górę.
W ogólnym zarysie można podsumować bardzo krótko 15 lat działalności Olsztyńskiego Towarzystwa "Amazonki".
Gdybym chciała przedstawić całą historię zabrakłoby i czasu i cierpliwości państwa.
Na zakończenie chcę podziękować gorąco prekursorkom naszego ruchu i pierwszemu Zarządowi, to one przecierały ścieżki i przekonywały i siebie, i władze, że warto popierać Amazonki.

AMAZONKI - według mitologii greckiej było to wojownicze plemię, jeżdżących wierzchem na koniach kobiet wywodzących się od boga wojny Aresa i nimfy Harmonii. Zamieszkiwały w Azji Mniejszej nad rzeką Termodont w rejonie Morza Czarnego. Kobiety te żyły bez mężczyzn, a ciągłość rodu podtrzymywały dzięki sezonowym spotkaniom z panami z sąsiednich krajów. Urodzonych chłopców zabijano lub okaleczano. Wychowywane były tylko córki przysposobiane do myśliwstwa i walki przez odejmowanie jednej piersi w celu łatwiejszego posługiwania się łukiem lub włócznią. Stąd starożytni Grecy wywodzili ich nazwę od Amazones czyli "bez piersi". Dziś trudno sobie wyobrazić, ażeby panie pozbawiały się atrybutów kobiecości na własne życzenie. Z legendarnymi Amazones łączy nas jednak fakt utraty piersi, ale nie w celu łatwiejszych polowań, lecz dla ratowania zdrowia, a niejednokrotnie życia. Wyprowadzając podobieństwa z potomkiniami boga Aresa możemy powiedzieć, że my, współczesne kobiety, też przystąpiłyśmy do walki z groźnym wrogiem - chorobą nowotworową i jej skutkami.
Właściwie inspiracją do samopomocowego organizowania się kobiet był powstały w 1952r. amerykański ruch "Reach to Recovery" (w wolnym tłumaczeniu - dążenie do zdrowia). Jego głównym zadaniem była praca ochotniczek zorganizowanych w grupach złożonych z kobiet, które same przeszły leczenie piersi. Szlak został przetarty, trzeba było zrobić tylko krok we właściwym kierunku, który wskazuje kobieta, jak na naszym emblemacie, trzymająca w ręku łuk ze strzałą zakończoną sercem. W Polsce jak głosi historia - zaczątkiem przyszłych klubów były pomysły kilku warszawskich pań po amputacji piersi - Elżbiety Jaworskiej, Zofii Michalskiej i Zdzisławy Pilicz - które jesienią 1982 roku zaczęły prowadzić działalność towarzysko-samopomocową myśląc o rozszerzeniu swego oddziaływania na liczniejsze kręgi kobiet. Trafiły na podatny grunt, bo włączyły się do pracy w reaktywowanym właśnie po wojnie Obywatelskim Komitecie Zwalczania Raka. Swym entuzjazmem zaraziły doktor Krystynę Mikę, pierwszą kierowniczkę nowopowstałego w 1986r. Zakładu Rehabilitacji Centrum Onkologii w Warszawie. Pani Doktor poparła inicjatywę pań ujmując spontaniczny ruch społeczny w ramy organizacyjne, przyczyniając się tym do utworzenia w 1987r. pierwszego Klubu Kobiet po Mastektomii "Amazonki". Jego pionierską przewodniczącą została Elżbieta Jaworska. Należy podkreślić, że pani doktor Krystyna Mika odegrała również ogromną rolę w powstaniu Klubu olsztyńskich amazonek, dlatego w tej prezentacji przeznaczono pani Doktor specjalne miejsce. Ruch amazonek był spontaniczny i ogarniał swym zasięgiem większość kraju. Powstawały Kluby, jak grzyby po deszczu, bo taka była potrzeba. Kobiety widziały dla siebie szansę na wyzdrowienie i normalne życie. W niedługim czasie, bo w 1992 roku olsztyński Klub był już jedenasty.

A początek był taki:

Jedna z naszych koleżanek Danuta Śleszyńska po operacji sutka została skierowana na leczenie do Zakładu Rehabilitacji w Centrum Onkologii w Warszawie. Poza rehabilitacją uczestniczyła w zajęciach istniejącego już Warszawskiego Klubu "Amazonki". Tam poznała tajniki i znaczenie zarówno rehabilitacji, jak i wzajemnego wsparcia kobiet dotkniętych chorobą. Nasza koleżanka wróciła do Olsztyna z postanowieniem zorganizowania takiego klubu w Olsztynie. Szczęśliwie się złożyło, bo akurat onkologia z baraku została przeniesiona do pomieszczeń szpitala przy ul. Jagiellońskiej. Były więc warunki do tego rodzaju działalności. Nawiązany kontakt z dyrektorem szpitala, znanym olsztyńskim onkologiem dr Stanisławem Niepsujem zaowocował czynnym włączeniem się dyrektora w organizowanie Klubu i wspieraniem w przyszłości jego działań. Zaprosiliśmy na "Matkę Chrzestną" panią dr Krystynę Mikę z Centrum Onkologii w Warszawie. Ogłosiłyśmy w prasie i radio termin organizacyjnego zebrania. Zainteresowanie było ogromne. Przybyło tak wiele osób, że szpital, gdzie odbywało się zebranie, pękał w przysłowiowych "szwach". Stało się ! Dnia 20 listopada 1992 roku powołano Olsztyński Klub "Amazonki". Wybrano Zarząd. Przewodniczącą została Gabriela Tomaka, która z wielkim zaangażowaniem pełniła tę funkcję przez dwie czteroletnie kadencje. W tym miejscu należy się podziękowanie naszej długoletniej przewodniczce. Członkiniami ofiarnie wspierającymi pracę przewodniczącej zostały: Jadwiga Piotrowska, Regina Gajdulewicz, Krystyna Rebman, Bożena Pietkiewicz, Elżbieta Brodowska i Barbara Grygo. Na rzecznika prasowego wybrano Danutę Śleszyńską. Przy profesjonalnej pomocy pani doktor Miki ustalono program działania, który przez wszystkie lata realizowany był z powodzeniem dla dobra kobiet po mastektomii.

Do działań Towarzystwa należało:
- Powołanie i prowadzenie sekcji wolontariuszek odwiedzających chorych w szpitalach.
- Działania dotyczące odpowiedniego doboru protez piersi, jak też zapewnienie dopłat do protez i peruk.
- Wspólnie ze służbą medyczną dążenie do zapewnienia kobietom rehabilitacji ruchowej.
- Działania w kierunku udostępnienia amazonkom możliwości rehabilitacji psychofizycznej.
- Zaznajamianie społeczeństwa z problematyką kobiet po mastektomii oraz uczulanie na potrzebę badań profilaktycznych.
- Organizowanie: prelekcji, imprez kulturalnych, turystycznych, towarzyskich itp.
- Podejmowanie starań w celu zdobywania środków finansowych na realizowanie zadań statutowych.

W momencie sądowej rejestracji - 4 stycznia 1994 roku amazonki przystąpiły do realizacji nakreślonych zadań. W tym celu członkinie spotykały się w każdy pierwszy wtorek miesiąca w świetlicy szpitala onkologicznego, przy ul. Jagiellońskiej. Obecnie miejscem spotkań jest pomieszczenie w Poliklinice, przy Al. Wojska Polskiego.
Dziesięć lat, zarówno w życiu człowieka, jak i organizacji jest długim okresem, podczas którego może się wiele wydarzyć, dlatego liczba Amazonek w klubie była i jest płynna. Jedne Amazonki z różnych przyczyn odchodziły, inne przybywały z jednego powodu: szukały pomocy i uzyskiwały ją w Klubie. Trzeba przyznać, że nie byłyśmy osamotnione. Dzięki zrozumieniu zasad naszej działalności uzupełniającej leczenie medyczne otrzymywałyśmy ze strony dyrekcji szpitala onkologicznego pełne poparcie. Mogłyśmy korzystać ze świetlicy, telefonu, usług sekretarskich itp., jak też organizować dyżury pomocowe w pomieszczeniu przy ulicy Kajki.
Na samym początku uznałyśmy, że najważniejszym zadaniem jest kontakt ochotniczek z pacjentkami przed i po operacji. Świadomość choroby nowotworowej powoduje bowiem szok i przerażenie. Nie wierzy się lekarzowi, gdy mówi, że rak jest uleczalny. Myślimy - on tak musi mówić, ażeby nas uspokoić, a my i tak jesteśmy stracone. Tym bardziej nie wierzymy rodzinie, przyjaciołom: - oni udają dla pocieszenia nas. Ale gdy przyjdzie do naszego łóżka kobieta, która sama przeszła przez to piekło, mimo to żyje, uśmiecha się i normalnie funkcjonuje, to jej zaufamy, że tak jak ona mamy szansę i nadzieję na wyleczenie. Mając na uwadze takie potrzeby powołałyśmy Sekcję Wolontariuszek pod kierownictwem amazonek: Jadwigi Piotrowskiej, Bożeny Pietkiewicz, a w ostatnim okresie Marii Koblańskiej. Nieustannie czynione są starania by jak najwięcej ochotniczek zostało przeszkolonych na kursach organizowanych centralnie przez Federację. W sumie przez te dziesięć lat działało 35 przeszkolonych i całkowicie zrehabilitowanych wolontariuszek.
Utrata piersi, poza bólem okaleczenia, jest ogromnym przeżyciem psychicznym. Ogólnie uważa się, że paniom umniejsza się kobiecość, a zatem i seksualność. Kobiecie wydaje się, że nie jest już pełnowartościowa, a pustego miejsca po utracie tak ważnej części ciała nic nie zdoła zapełnić. Postanowiłśmy i w tej dziedzinie przyjść pacjentkom z pomocą. Rozpoczęłyśmy walkę o odpowiednie protezy dla kobiet. Panie pragnące zaopatrzyć się w protezy na europejskim poziomie (Amoena, Contana, Gentle Care, Pofam i wiele innych) zmuszone były odbywać męczącą i kosztowną podróż do Warszawy i kupować protezy - oczywiście pełnopłatne. Ogromnym sukcesem było, że po wielu staraniach w roku 1996 uzyskałyśmy dopłaty do protez piersi i peruk. Rozpoczęłyśmy starania o otwarcie sklepu z protezami. Namówiłyśmy naszą koleżankę Elę Brodowską do zajęcia się tą dziedziną handlu. Pomogłyśmy jej w uzyskaniu: niskooprocentowanego kredytu, lokalu oraz udziału w specjalistycznym przeszkoleniu w Warszawie. Dnia 9.02.1994 r. sklep "Amazonka" przy ulicy Grunwaldzkiej został otwarty. Był szampan, goście, a jakże. Wstęgę przecinał dr Stanisław Niepsuj. Z biegiem czasu powstały też następne handlowe placówki zaopatrzenia kobiet po mastektomii.

Po odjęciu piersi i niejednokrotnie usunięciu węzłów chłonnych, z braku umiejętnego postępowania kobieta może ulec dalszemu kalectwu. Ręka zaczyna puchnąć, a pozbawiony ruchu kręgosłup wykrzywia się i boli. Do tego pogłębia się tak zwany "dołek psychiczny'. Są to niepokojące skutki braku odpowiednich działań. Na szczęście te zaszłości odchodzą już w przeszłość. Dziś nie do pomyślenia jest wypuszczenie pacjentki ze szpitala bez informacji o potrzebie poddania się systematycznej kontroli i rehabilitacji. Z pewnością do zmiany tej przyczyniło się zarówno rozszerzenie wiedzy medycznej na świecie, jak i niewątpliwie oddziaływanie zrzeszających się w Klubach kobiet po mastektomii. Nowinki docierające z Warszawy, pozytywny stosunek dyrektora i lekarzy ze szpitala, umożliwił Amazonkom działanie na tym polu. Co roku otrzymywałyśmy pieniądze z Zakładu Rehabilitacji Centrum Onkologii w Warszawie na zakup sprzętu do ćwiczeń gimnastycznych. Pan dyrektor Niepsuj rozumiejąc nasze potrzeby wygospodarował pomieszczenia na salę gimnastyczną w szpitalu. 5 marca 1996r. nastąpiło otwarcie pierwszej z prawdziwego zdarzenia sali rehabilitacyjnej, wyposażonej w sprzęt amazonek. Był bankiet, dużo gości, nie zabrakło żon olsztyńskich WIP-ów. Wstęgę przecięła małżonka ówczesnego wojewody. Zajęcia w naszej sali odbywały się dwa razy w tygodniu pod kierownictwem rehabilitantek - początkowo Małgosi Kubasiak, później Doroty Dziechcińskiej. Były one opłacane z dotacji Centrum Onkologii. Było to za mało - chętnych przybywało, dlatego rozszerzono możliwość korzystania z ćwiczeń rehabilitacyjnych w Przychodni na ul.Dworcowej. Uczulałyśmy też pacjentki na konieczność ćwiczeń we własnym domu, szczególnie masowanie chorej ręki w celu odprowadzenia chłonki.
Olsztyńskie amazonki stały się na tyle sprawne, że brały udział w organizowanych centralnie spartakiadach w: Wągrowcu, Sarbinowie, Gościmiu, Rowach k/Ustki. Nasze panie nigdy nie wracały z pustymi rękoma. Zdobywały dyplomy, nagrody, ostatnio piękny puchar za zajęcie trzeciego miejsca w zmaganiach sportowych. Poza tym przywoziły wiele ciekawych wrażeń, którymi dzieliły się z koleżankami. Wydaje się nie do wiary, że tak daleko zaszłyśmy. Kobieta chora na raka, a tu sport, gimnastyka, spartakiady na drugim końcu kraju. A czemu nie! Taka jest dzisiejsza rzeczywistość i to bardzo dobrze.
Doceniając, jak ważna jest rehabilitacja psychofizyczna, starałyśmy się zapewnić naszym paniom kontakt z psychologiem. Z dotacji otrzymywanych z Centrum Onkologii opłacałyśmy zatrudnienie psychologa panią mgr Lidię Dobrowolską. Pani Lidia przeprowadzała w szpitalu rozmowy z pacjentkami potrzebującymi pomocy. Okresowo angażowałyśmy też seksuologa panią mgr Apolonię Szarkowicz-Młyńską, udzielała ona porad sfrustrowanym kobietom. W zasadzie cała nasza działalność w każdej dziedzinie i miejscu nakierowana była na umożliwienie amazonkom przejście możliwie bezboleśnie przez okresy depresji i załamania.
Zapobiegawczo za pomocą prelekcji i pokazów uczyłyśmy panie samokontroli piersi. Działalność profilaktyczna była i jest prowadzona przeważnie za pomocą środków przekazu i wydawnictw. Powołanie rzecznika prasowego Klubu do kontaktów z prasą, radiem itp. okazało się słuszną decyzją. Dzięki wywiadom dziennikarzy, artykułom i nagraniom w radio oraz osobistym publikacjom rzecznika, Olsztyńskie Towarzystwo "Amazonki" stało się znaną organizacją w mieście. Nie było najmniejszego wydarzenia związanego z amazonkami, aby prasa nie odnotowała tego faktu. O to właśnie nam chodziło. Pragnęłyśmy nagłośnić potrzebę badań profilaktycznych pozwalających na wczesne wykrycie choroby.
Stwierdzono, że leczenie raka w początkowej fazie choroby pozwala na wyleczenie 90% pacjentów.
Poza popularyzacją działań w Olsztynie brałyśmy udział w szeregu konferencjach na zewnątrz. Do bardzo ważnych można zaliczyć Konferencję Naukowo-Szkoleniową Sekcji Chirurgii Onkologicznej Towarzystwa Chirurgów Polskich w 1994 roku w Gdańsku. Słuchałyśmy wykładów i na specjalnej wystawie prezentowałyśmy wraz z innymi Klubami tablicę działalności i osiągnięć olsztyńskich amazonek. Ważnym też doświadceniem dla nas był udział w Konferencji Ruchu Europa Donna zorganizowanej w 1996 roku w Legnicy przez Radę Federacji Klubów w Polsce. W czerwcu 1996 roku miałyśmy możność uczestniczyć w konferencji p.t. "Zdążyć przed rakiem" zorganizowanej w Krakowie przez panią Lisę Rey - żonę ambasadora Stanów Zjednoczonych w Polsce oraz panią Irenę Koźmińską - żonę ambasadora Polski w Waszyngtonie. Udział w ważnych konferencjach i spotkaniach wzbogacał naszą wiedzę i pomagał w organizacji odpowiednich działań na naszym terenie.
Bardzo pomocną w naszej pracy informacyjnej była wydana w 1991 roku przez nieocenioną panią doktor Krystynę Mikę książka p.t. "Po odjęciu piersi". Spełniła ona rolę dobrego informatora dla kobiet. Książka dostępna była w księgarniach. Drugą pozycją pisarską pani Doktor był wydany w 1994 roku "Poradnik dla kobiet po odjęciu piersi". Druk tej publikacji jest ciągle wznawiany, gdyż jest to "katechizm" postępowania dla kobiet, które dotknęła choroba nowotworowa piersi. W szpitalach każda pacjentka otrzymuje ją nieodpłatnie od odwiedzających wolontariuszek. Opracowany jest nasz olsztyński folder ujmujący w sposób skondensowany informacje dotyczące kobiet po operacji piersi i możliwościach uzyskania pomocy.
W dzisiejszym nowoczesnym świecie trudno sobie wyobrazić działalność bez internetu, więc i my mamy swoją wirtualną stronę.
Amazonki z całego kraju uczestniczą w wydawaniu przez Klub "Ludzie dla Ludzi" w Poznaniu, własnego kwartalnika p.t. "Nasze Życie". Zamieszczamy tam informacje dotyczące naszych dokonań, problemów, wymieniamy doświadczenia itp. Bardzo często zamieszczane były w piśmie artykuły naszego rzecznika prasowego, prezentujące działalność olsztyńskich amazonek. Relaks, oderwanie myśli od ponurych spraw, są tak samo ważne w życiu zdrowego, jak i dotkniętego chorobą człowieka. Dlatego za pieniądze częściowo sponsorów, jak i składkowe organizowałyśmy wycieczki: krajoznawcze, turystyczne, okolicznościowe. Przy organizacyjnej pomocy częstochowskich amazonek co roku bierzemy udział w pielgrzymkach na Jasną Górę. Na comiesięcznych spotkaniach staramy się zapewnić amazonkom: ciekawe prelekcje, seanse relaksacyjne, porady zdrowotne lekarzy i naukowców oraz pokazy praktyczne z różnych dziedzin.

Na prowadzenie działalności statutowej potrzebowałyśmy funduszy. Wprawdzie w pierwszych latach otrzymywałyśmy znaczną pomoc z funduszy PFRON za pośrednictwem i do rozliczenia z Zakładem Rehabilitacji Centrum Onkologii w Warszawie. Niestety w roku 2000 dotacje zostały wstrzymane. Uniemożliwiło to nam dalsze zatrudnianie profesjonalnego psychologa, a taki etat jest bardzo potrzebny, jak też finansowanie niektórych zadań profilaktycznych i rehabilitacyjnych. Na początku działalności Klub zwracał się do firm z prośbą o wsparcie finansowe, z niektórych zakładów otrzymałyśmy pieniądze, za co wypada ofiarodawcom podziękować. Kryzys, który dotknął wiele przedsiębiorstw dotyka niestety także nasz Klub.

Tym bardziej należą się podziękowania dla sponsorów, którzy wsparli w różny sposób organizację naszego jubileuszu.

W ostatnim czasie, w działalności amazonek zdarzyło się wiele nowego! Dnia 3 października 2000 roku na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym powołano nowy Zarząd rozpoczynający już trzecią kadencję działalności Olsztyńskiego Towarzystwa "Amazonki" Przewodniczącą wybrano prężną i oddaną idei Ruchu - koleżankę Mariannę Kunikowską, która została wybrana również na czwartą kadencję
Przed przeniesieniem onkologii do Polikliniki przy Al. Wojska Polskiego tj. w roku 2001 ulokowało się tam też nasze Towarzystwo. Dzięki życzliwemu poparciu dyrekcji możemy spotykać się co miesiąc w sali nowego budynku Polikliniki. Otrzymałyśmy też pokój do pracy organizacyjno-biurowej. Umożliwiło to nam także zorganizowanie dyżurów zarówno telefonicznych jak i osobistych kontaktów z osobami odwiedzającymi dyżurujące amazonki. Naszą siedzibę sponsorzy pomogli nam wyposażyć w niezbędny sprzęt i meble.
Godzi się wspomnieć, że jesteśmy członkiem powstałej 16 lutego 1993 roku w Warszawie Federacji Polskich Klubów Kobiet po Mastektomii "Amazonki". Z tego tytułu bierzemy udział w zebraniach Federacji i korzystamy z doświadczeń innych organizacji.
Jesteśmy zapraszane na obrady powstałego w 1993 roku Warmińsko-Mazurskiego Sejmiku Osób Niepełnosprawnych, gdzie składamy nasze wnioski i uzyskujemy odpowiednie informacje i poparcie.
Z inicjatywy Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Miasta w Olsztynie prowadzimy prelekcje w szkołach średnich i rozdajemy ulotki dotyczące samokontroli piersi i innych badań profilaktycznych.
Wszystkie nasze działania od początku istnienia były chronologicznie uwidoczniane w Kronice. A było i jest co zapisywać. Zaczynamy już czwarty tom.

Pażdziernik nie bez powodu został uznany w Polsce miesiącem walki z rakiem. Co roku w tym czasie są organizowane "Marsze Życia i Nadziei". Uczestników marszu amazonki dekorują kokardkami "Różowej Wstążki" będącej symbolem podjętej wspólnej walki z rakiem.

Na zakończenie wypada zacytować fragment z piosenki Stanisława Sojki przyjętej przez olsztyńskie amazonki, jako motto naszego działania: